Woonpark
Belfeld a/d Maas
in ontwikkeling 2018

Refelector was een onderzoek naar wonen te Venlo in opdracht van Circular Art Lab Limburg en heeft geleid tot dit dorpsverbeeldingsplan voor belfeld. Nu ben ik opzoek naar relaties die mij willen helpen bij het zichtbaar maken van deze plannen of onderdelen daarvan. Intersse? Neem gerust contact met mij op.

Nadat mijn voorstel was uitgekozen door de jury werd ik gevraagd bij de verdere uitwerking van het plan mij te richten op Belfeld. Het dorp ligt zuidelijk van Venlo en is ingesloten tussen de snelweg A73 en de spoorlijn langs de Maas. Twee 'poorten' die wel wat aandacht kunnen gebruiken verschaffen toegang tot het dorp dat tot 2001 zelfstandig was maar daarna zoals vele andere kleine woonkernen onderdeel werd van de gemeente Venlo.

Wanneer je naar de huidige woningvoorraad in het dorp kijkt kent deze weinig diversiteit. Een bebouwde verbinding met de Maas ontbreekt want de oude dorpskern is verloren gegegaan in de tweede wereldoorlog. Opmerkelijk is het voormalige gresbuizenfabrieksterrein wat een vervallen indruk maakt en daarmee een negatieve invloed heeft op de woonkwaliteit van het dorp.

Wanneer je op een doordeweekse dag wat rondloopt in het dorp vallen de gesloten rolluiken op. Verder is het opmerkzaam dat sommige woningeigenaren die het zich kunnen permiteren eigen voorzieningen hebben aangelegd zoals een zwembad in de achtertuin. De collectieve voorzieningen daarentegen staan onder druk lees ik ook in het dorpsontwikkelingsplan. De middenstand heeft het moeilijk en sommigen sluiten hun deuren na vele jaren. Verder lees ik op belfeld.nu dat de gemeente een prullebak plaatst bij bankjes in het buitengebied maar alleen wanneer deze voor leging worden geadopteerd door een plaatselijke bewoner.

Opmerkelijk is verder dat wooncorporaties in Limburg tiny houses inzetten om tijdelijk te voorzien in de extra vraag naar woonruimte. Nabij Belfeld ligt vakantiepark Droompark Maasduinen die deze kleine woonvorm aanbiedt als beleggingsobject voor investeerders en deze woningen vermarkt als recreatierustpunt voor vermoeide arbeiders. Detail is dat deze kleine woningen niet voldoen aan de normeringen van het bouwbesluit.

De bed, bad en brood regeling is ook in Venlo afgeschaft vanaf 1 januari 2018, mensen kunnen worden doorverwezen naar de speciaal hiervoor bestemde vrijheidsbeperkende locaties van de Dienst Terugkeer en Vertrek.

Bij transportstad Venlo mogen vrachtwagenchauffeurs niet meer op de gratis grensparking staan en zijn zij nu aangewezen op een betaalde variant met een kampachtige sfeer gelegen achter hoge hekken.

Verder heb ik mij laten inspireren door aandachtspunten uit het Dorpsontwikkelingsplan 2020 en de gemeentelijke Woonvisie 2016-2021. In deze woonvisie is bijvoorbeeld te lezen dat de gemeente Venlo vanaf 2028 krimpt en met name aan de randen van de gemeente waar Belfeld ligt zal de woonfunctie veranderen. Er onstaat, zo verwacht men, meer behoefte aan woningen voor eenpersoonshuishoudens.

Woonpark Belfeld a/d Maas

Dit dorpsverbeeldingsplan is bedoeld om colectief de woonkwaliteit duurzaam te verbeteren en de eigenheid van het dorp Belfeld te versterken en te bewaken. Dit kan worden bereikt door het concept van dit woonpark te integrereren in- en tussen- de bestaande woonvormen. Door een slagboom bij de ingang van het dorp te plaatsen worden gasten bij de receptie verwelkomd en woont u niet langer in een dorp maar bent u op vakantie in een resort.

Het woonpark bestaat daarnaast uit een alternatief woonsysteem -in eigendom van de gemeenschap- met reflectorwoningen in woonhouders die beschikbaar worden gesteld aan mensen die in Belfeld geboren worden. Hierdoor ontstaat voor het eerst in Nederland voor iedere inwoner van Belfeld het plaatsgebonden dorpsrecht op een woonruimte die zijn of haar naam zal dragen.

Dit levenslange woonrecht zal de binding met het geboortedorp versterken ook waneer men op latere leeftijd besluit uit het dorp te vertrekken. Wanneer de refelectorwoning niet wordt bewoond door de naamgever wordt deze (recreatief) verhuurd door de dorpsraad. De inkomsten hieruit gaan naar de publieke voorzieningen in het dorp. Wanneer we kleiner gaan wonen betekent dit tegelijk dat er betere publieke voorzieningen moeten komen die toegankelijk zijn gedurende het gehele jaar en worden bekostigd door dit systeem.

De reflectorwoning is 2,5 meter breed, 6 meter lang en 2,6 meter hoog en is vervaardigd van lokaal hout. Het productiebos hiervoor is rond het dorp aangelegd. Naast het maskeren van de negatieve effecten van de nabijgelegen snelweg versterkt het bos tevens het groene karakter van het dorp. De woning is eenvoudig te vervoeren en schuift als een lade op de voorzieningen in de woonhouder. De woningen worden in het dorp gebouwd en zijn levensloop bestendig. Bij het overlijden van de naamgever wordt de woning in het dorp gereviseerd voor de volgende naamgever.

De woningen verschaffen een gebruiksrecht en worden geplaatst in houten woonhouders of woonhouders die worden aangebracht in leegstaande wederopbouwachitectuur. Zo vangt dit systeem leegstand op met recreatie en wordt kostbare sloop voorkomen. Daarnaast blijven de materialen en de ruimte in eigendom van de gemeenschap. Voor de stroomvoorziening zorgt de nabij gelegen stuw. De woningen zijn eenvoudig vanuit het hart aan elkaar te schakelen en een gezin met twee kinderen woont dan in vier schakelbare reflectorwoningen. De woning is zo instaat te beantwoorden aan de woonbehoefte van de naamgever in verschillende levensstadia.

De oude dorpskern aan de Maas wordt teruggebouwd door hier woonhouders te plaatsen. De reflectorwoning is eenvoudig te verplaatsen bij hoog water waardoor ook bewoning van de uiterwaarden een mogelijkheid is. Verder worden trapliften overbodig en is de reflectorwoning bij ziekte te schuiven in de woonhouders van het zorgstation of te koppelen aan de woning van ouders bij mantelzorg.

Tot slot heb ik als aanvulling op dit woningaanbod Slaapfragmenten ontwikkeld. Deze beddenautomaat in het centrum van het dorp zorgt ervoor dat ook tijdelijke passanten eenvoudig een menswaardig en schoon slaapverblijf kunnen krijgen ongeacht hun afkomst.

Help mee bij de realisatie

De beeldvorming van kunst hoort een essentiele rol te spelen bij de vormgeving van- en het denken over- onze leefgemeenschap, het kan daarmee invloed hebben op de besluitvorming. Dit is vandaag echter zelden het geval. Daarom ben ik blij met de vraag en vereerd met de mogelijkheid van het Circular Art Lab Limburg om mij te mogen buigen over de woonvraag in Belfeld.

Als extern dienstverlener wil ik in deze beginfase opmerken dat ik bij de uitvoering van het onderzoek, het delen van de resultaten en de mogelijke realisatie van het plan, opzoek ben naar een inclusieve omgeving waarbij alle betrokkenen ook daadwerkelijk aandeelhouder kunnen worden. Om dit te kunnen bereiken denk ik aan de presentatie van dit idee in een toegankelijke woonwinkel. Er staat vast een winkel leeg in Belfeld waar dit plaats kan vinden? Heeft u tips of suggesties na het lezen van deze plannen? Neem dan gerust contact op: contact.

Woonpark Belfeld a/d Maas als dorpsverbeeldingsplan is voorgelegd aan het team van Circular Art Lab Limburg bestaande uit: Saskia van de Wiel (curator kunst en samenleving, Museum van Bommel van Dam ), Suzanne Bastings (beleidsadviseur wonen, Gemeente Venlo), Martin Delhij (adviseur wijkontwikkeling, Wonen Limburg), Climmy Roeffen (adviseur duurzame ontwikkelingen, Gemeente Venlo) en Arthur Rijntjes (vastgoed- en projectmanagement, Bouwbedrijven Jongen). Als onderdeel van vier andere plannen over de woningmarkt werd mijn plan helaas niet uitgekozen door de partners van CALL. Omdat ik geloof in de mogelijkheden van een particiaptiesamenleving ben ik op dit moment op zoek naar andere partners om dit voorstel of delen ervan te verbeelden in Belfeld.

Woonpark Belfeld a/d Maas volgt daarom het concept achter #theorganisation en wil kennis en middelen uit de markt beschikbaar maken voor alternatieven in dienst van de samenleving als geheel. De slagingskans hiervan is in grote mate afhankelijk van het enthousiasme waarmee verschillende 'aandeelhouders' deze plannen ontvangen en de uitkomsten zichtbaar maken.

Dit project kwam onder de aandacht bij: Museum van Bommel van Dam

Het concept Woonpark Belfeld a/d Maas werd mede mogelijk gemaakt door: Stimuleringsfonds creatieve industrie, Gemeente Venlo, Bank Giro Loterij, Provincie Limbrurg.

Wanneer u op de hoogte wilt blijven van mijn activiteiten vindt u hier mijn nieuwsbrief.

afbeeldingen | video | Circular Art Lab Limburg

Hartelijke groet, Edwin Stolk.

De afbeeldingen op deze pagina zijn samengesteld met materiaal van het internet en geven een idee van de mogelijke beeldvorming bij uitvoering van dit concept.